تحقیق جایگاه انصاف در نظام حقوق خصوصی و بین الملل

معرفی تحقیق بررسی جایگاه انصاف در نظام حقوق خصوصی و بین الملل

بخشهایی از متن تحقیق

تعاریف انصاف و عدالت

کلمات عدالت و انصاف و بحث درباره تعاریف و مفاهیم آن بسیار قدیمی است. افلاطون فیلسوف بزرگ یونانی در کتاب جمهوری خود در مجلسی (ظاهرا خیالی) با شرکت سقراط عدالت را مورد بحث حاضران قرار داده است. از جمله تراسیماکوس اظهار عقیده می کند که عدالت چیزی نیست جز عمل به نفع و مصلحت اقویا و در پاسخ سقراط عقیده خود را چنین توضیح می دهد:

هر حکومت قوانینی وضع می کند که به نفع خود آن باشد مثلا حکومت عوام قوانینی عوام پسند وضع می کند و حکومت استبدادی قوانین مستبدانه و حکومتهای دیگر هم بر همین قیاس. با وضع این قوانین حکومتها هر چه که به نفع خود آنها باشد عادلانه و مجاز می دانند و هر کس را که از آن سرپیچی کند به اتهام قانون شکنی و ستمکاری مجازات می کنند. پس منظور من اینست که در همه شهرها عدالت عبارت از یک چیز است یعنی آنچه به حال حکومت متبوعه آن شهر نافع باشد و چون قدرت در دست حکومت است از راه استدلال صحیح به این نتیجه می رسیم که عدالت همیشه یک مفهوم دارد و آن چیزی است که برای اقویا سودمند باشد.

استدلال فوق اگر چه از حیث نتیجه گیری آن خارج از بحث ماست ولی از حیث مقدمه برای ما قابل استفاده است زیرا عقیده فوق بر پایه یک مفهوم حقوقی از عدالت قرار دارد و آن اینست که عدالت یعنی اجرای قانون تراسیماکوس در استدلال فوق در صحت این معنی تردید نکرده به عکس عقیده خود را بر پایه این مفهوم از عدالت قرار داده و وقتی هم که افلاطون از زبان سقراط عقیده فوق را مورد انتقاد قرار می دهد باز میبینیم بر مبنای آن تعرضی نمی کند پس می توان نتیجه گرفت در زمان حکیم یونانی افلاطون از نظر حقوقی عدالت با اجرای قانون معادل بوده است.

اولپین از عدالت در حقوق رم تعریفی دارد که از مفهوم حقوقی عدالت نزد یونانیان دور نیست. به نظر او عدالت عبارتست از اراده محکم و مداوم به اینکه حق هر کس داده شود.

انصاف به عنوان منبعی از حقوق بین الملل

انصاف یکی از منابع پذیرفته شده حقوق بین الملل است که مکمل و ایجاد کننده قواعد حقوق بین الملل می باشد. در اساس نامه دیوان بین اللملی دادگستری ماده 38 در باب تصمیم گیری دیوان در مسائل مطرحه در آن دیوان چنین اشعار می دارد:

1- دیوان که وظیفه اش تصمیم گیری بر اساس حقوق بین المللی در مورد دعاوی محوله به آن می باشد اقدامات خود را بر اساس موارد ذیل معمول می دارد :

الف) معاهدات عام و خاص بین المللی که واضع قواعدی می باشند و طرفین اختلاف آن قواعد را به صراحت به رسمیت شناخته اند.

ب) عرف بین المللی که حاکی از رویه عمومی دولت ها بوده و به صورت قاعده حقوقی پذیرفته شده است.

ج) اصول کلی حقوقی که از طرف ملل متمدن جهان مورد قبول واقع است.

د) رویه قضایی و عقاید برجسته ترین صاحب نظران حقوقی به منزله عناصر فرعی جهت تعیین قواعد حقوقی.

2- مقررات این ماده حقی را که دیوان دادگستری بین الملل دارد و به موجب آن می تواند در صورت تقاضای طرفین درباره آنها به نحو تساوی طبق قانون حکم دهد خللی وارد نمی کند.

چنانچه در این جا مشاهده می کنیم بند 2 ماده 38 اصل انصاف را به عنوان یک منبع معتبر برای رسیدگی به دعاوی آن هم در دیوان معتبری چون دیوان دادگستری را می پذیرد، اما باید توجه کرد که این پذیرش یک پذیرش منجز نیست بلکه معلق است به میل طرفین اختلاف در آن دعوا.

واژه انصاف دارای دو مفهوم مختلف می تواند باشد : (رومی) (انگلیسی) و به مفهوم یک سیستم حقوقی مجزا برای پر کردن خلا حقوق موضوعه مدون و غیر مدون است. یعنی این که جایگزین اصول کلی حقوقی، عرف و معاهدات می باشد. این واژه بدین معنی است که همواره باید درصدد یافتن بهترین راه حلی بود که مناسب تعیین وضعیت مورد نظر است تا نارسایی های حقوقی موضوعه از میان برود و توقعات آن نادیده گرفته شده و یا با ضرورت های اخلاقی آمیخته گردد..

فهرست مطالب تحقیق

سپاسگزاری

تقدیم

مقدمه

قسمت اول اطلاعات کلی درباره عدالت و انصاف

فصل اول بررسی مسئله از لحاظ نظری

بند اول تعاریف عهد باستان

تاریخچه مختصری از اجرای اصل انصاف

عدالت و مساوات

عدالت و حق

عدالت و قسط

جایگاه عدالت در اسلام

عدالت و احسان

دشواری تشخیص عدل و حق و عمل به آن

اقامه عدل و قیام به قسط

انصاف به عنوان منبعی از حقوق بین الملل

بند دوم تعاریف عصر جدید

نظریات حقوقدانان - دولاپرادل

انواع اصناف - ماکس روملن برای انصاف دو مفهوم می شناسد

فصل دوم انصاف در حقوق رم و انگلیس

قسمت دوم مفهوم و نقش عدالت و انصاف در حقوق ایران

فصل اول مفهوم

فصل دوم نقش عدالت و انصاف

سرانجام محاسبه نرخ معقول از طرف دیوان

نتیجه گیری

منابع