پروژه قتل مهدور الدم در قانون مجازات اسلامی

معرفی پروژه تحقیقاتی دوره کارشناسی با موضوع اقدام به قتل به اعتقاد مهدور الدم بودن موضوع تبصره 2 ماده 295 قانون مجازات اسلامی

بخشهایی از متن پروژه

در کار تحقیقی حاضر به تحلیل دادنامه شماره 161- 27/10/85 شعبه 71 دادگاه کیفری استان تهران و دادنامه شماره 86/ 333 شعبه 37 دیوان عالی کشور، در مورد اقدام به قتل به اعتقاد مهدور الدم بودن موضوع تبصره 2 ماده 295 قانون مجازات اسلامی، پرداخته شده است.

یکی از ایراداتی که به این تبصره وارد شده است آن است که این تبصره جرم زا است و با فرهنگ جامعه ای که دارای قانون مدون ومرجع قضایی قوی است، سازگاری ندارد، زیرا اگر کسی اعتقاد به مهدور الدم بودن یا قصاص دیگری دارد باید آن را از طریق دادگاه صالح تعقیب کند تا مجازات قانونی اعمال شود نه اینکه به اعتقاد مهدور الدم بودن دیگری را بکشد و سپس در صورت عدم اثبات فقط دیه بپردازد یا مهدور الدم بودن را ثابت نماید و دیه و قصاص ساقط گردد. کسانی که از مقررات قانونی آگاهی داشته باشند و آهنک کشتن عمدی دیگری را بنمایند ممکن است از مقررات این تبصره سوء استفاده کنند.

در این کار تحقیقی، در بخش نخست به بررسی مباحث شکلی در سه فصل کلیات، گردشکار و بررسی شکل آراء پرداخته شده است. در بخش دوم به بررسی مباحث ماهوی در سه فصل کلیات، بررسی تبصره 2 ماده 295 قانون مجازات اسلامی و بررسی قتل پرونده پرداخته شده است و در نهایت در فصل سوم از مطالب معنونه نتیجه گیری به عمل آمده است که شامل انتقادات و ایرادات وارد بر تبصره 2 ماده 295 قانون مجازات اسلامی و پیشنهادات و راه کارهای موجود و اصلاح این تبصره می باشد.

کلیات قتل مهدور الدم

مقدمه :

قتل نفس یکی از بزرگترین جرایمی است که هم در قوانین عرفی و هم در شرایع و ادیان مختلف برای آن مجازات وضع گردیده است در واقع قتل نفس بزرگترین جرم علیه تمامیت جسمانی انسان است که هم به لحاظ موضوع که سلب حیات انسان است و هم آثاری که در اجتماع بشری می گذارد مورد توجه و عنایت خاص قرار گرفته است.

سوابق تاریخی نشان می دهد در کشورهایی که دارای تمدن قدیمی شناخته شده ای هستند. مانند یونان، مصر، روم و ایران مجازات اعدام برای قتل نفس عمدی از قدیم الایام مورد قبول واقع شده است. در شریعت اسلام نیز قتل نفس یکی از بزرگترین گناهان معرفی شده که مجازات ابدی جهنم در قیامت برای آن تعیین شده است (و من یقتل مؤمنا متعمداً فجزاوه جهنم خالداً فیها و غضب الله علیه و لعنه واعدله عذاباً عظیما)

کسی که عمداً مومنی را می کشد کیفر او همیشه بودن در جهنم است و خدا بر او غضب کرده و لعن می کند و عذاب زیادی برای او آماده کرده است و از حیث مجازات دنیوی، قصاص نفس تشریع شده است.

تعریف مهدور الدم

کلمه مهدور الدم یک اصطلاح فقهی بوده و از فقه جزایی اسلام وارد حقوق کیفری ما شده است در معنای لغوی، مهدور الدم مشتق از ریشه هدر، اهدار می باشد و به معنی از بین رفتن و هرز رفتن می باشد.که مهدور اسم مفعول می باشد دم نیز به معنای خون است. لذا مهدور الدم به معنای خون به هدر رفته می باشد.

از لحاظ فقهی مهدور الدم شخصی است که از لحاظ شرعی کشتن او مجاز می باشد و در مقابل محقون الدم یا معصوم الدم قرار می گیرد.

محقق حلی مهدور الدم را چنین تعریف کرده است : کل من اباح الشرع قتله یعنی هر کس که شرع خون او را مباح دانسته است.

در کتب فقهی غالباً در ضمن بیان شرایط قصاص قاتل، به لزوم محقون الدم بودن مقتول اشاره می شود. براین اساس قاتل در صورتی قصاص می شود که مقتول محقون الدم باشد. با توجه به تفصیلی که فقها درمقام بیان مصادیق مهدور الدم ارائه داده اند، در می یابیم که شخص مهدور الدم نسبت به همه افراد واجد این وصف نمی گردد. بنابراین بهتر است عنصر قاتل را نیز در تعیین ضابطه مهدور الدم بودن وارد کنیم چرا که این وصف (مهدور الدم) در نسبت با قاتل مورد ارزیابی قرار می گیرد...

فهرست مطالب پروژه

مقدمه

بخش اول : بررسی مباحث شکلی

فصل اول : کلیات

مبحث اول : دعوای عمومی و خصوصی

گفتار اول : دعوای عمومی

گفتار دوم : دعوای خصوصی

مبحث دوم :راه های اثبات قتل

گفتار اول : اقرار

گفتار دوم : شهادت شهود

گفتار سوم : قسامه

گفتار چهارم : علم قاضی

فصل دوم : گردشکار

مبحث اول : شرح ماوقع و اتهام

مبحث دوم : دفاعیات

مبحث سوم : نظریات پزشکی قانونی

مبحث چهارم :استدلال دادگاه کیفری استان و دیوان عالی کشور

گفتار اول : استدلال دادگاه کیفری استان

الف : نظر اکثریت

ب: نظر اقلیت

گفتار دوم : استدلال دیوان عالی کشور

مبحث پنجم : متن رای دادگاه کیفری استان و دیوان عالی کشور

گفتار اول : رای دادگاه کیفری استان

گفتار دوم : رای دیوان عالی کشور

فصل سوم : بررسی شکلی آراء

مبحث اول : اعمال مقررات دادرسی

گفتار اول : از لحاظ شروع به تحقیقات و رسیدگی

گفتار دوم : جمع آوری دلایل

گفتار سوم : تامین کیفری

گفتار چهارم : اخذ آخرین دفاع

گفتار پنجم : جانشین بازپرس در حوزه قضایی بخش ها

گفتار ششم : قرار مجرمیت و کیفر خواست

گفتار هفتم : صلاحیت

گفتار هشتم : ارجاع

گفتار نهم : دادنامه

گفتار دهم : تجدید نظر خواهی

گفتار یازدهم : رسیدگی در دیوان عالی کشور

مبحث دوم : از لحاظ ادبی و نگارش

گفتار اول : رسم الخط

گفتار دوم : نشانه گذاری

گفتار سوم : درست نویسی و گزینش واژه ها

گفتار چهارم : دستور زبان

بخش دوم : بررسی مباحث ماهوی

فصل اول : کلیات قتل مهدور الدم

مبحث اول : تعریف

مبحث دوم : مصادیق

مبحث سوم : دیدگاه مخالف برخی فقهای امامیه

فصل دوم : تبصره 2 ماده 295 قانون مجازات اسلامی

فصل سوم : قتل پرونده

بخش سوم : نتیجه گیری

گفتار اول : انتقادات

گفتار دوم : پیشنهادات

گفتار سوم : اصلاح مقررات جاری

فهرست منابع