پایان نامه ولایت فقیه از دیدگاه شیعه و سنی

چکیده

ولایت یکی از ارکان مهم دو مذهب تشیع و تسنن می باشد و از دیدگاه های گوناگون قابل بررسی است. در این پایان نامه، مقایسه ای اجمالی صورت گرفته و آرای شیعه و اهل سنت در مورد ولایت بیان گردیده و سعی شده بدون ترجیح نظر یک مذهب بر مذهب دیگر، فقط آرای موافق و مخالف مطرح شود؛ و نیز انواع ولایت در قرآن و مفاهیم و مصادیق آن با عنایت به آیات شریفه ای که در ارتباط با ولایت، مورد بحث می باشند مدنظر بوده است.

از جمله نتایج به دست آمده از این تحقیق می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. توجه و حساسیت فوق العاده پیروان مذهب امامیه نسبت به امر ولایت و پافشاری در اثبات حقانیت اعتقاد خویش.

2. استدلال و نظم فکری اسماعیلیه برای اثبات ادعایشان در مورد جانشینی امام جعفر صادق (ع) و سلسله امامان مستور.

3. عقیده شیخیه در مورد رکن رابع و وجه اختلافی که در مورد اعتقاد به وجود امام عصر (عج) با امامیه دارند.

4. اصالت مهدویت در میان پیروان مذهب امامیه و اهل سنت و وجه اختلاف بین این دو مذهب درباره غیبت امام عصر (عج).

5. وجه اشتراک همه عرفای سنی و شیعه درباره ولایت علی (ع) و صلح کلی که در امر خاتم الاولیا دارند.

6. آشنایی مختصر با نظرات محیی الدین ابن عربی درباره ولی، ولایت و ختم الاولیا.

انواع ولایت تشریعی

تفویض تشریع احکام

به یک معنا مقصود از تفویض تشریع احکام این است که خداوند اختیار تشریع قوانین را به پیامبر و امامان بسپارد، ولایت تشریعی به این معنی درست نیست، بلکه آیات قرآنی و احادیث اسلامی این گونه تسلط و اختیار را از پیامبر و امامان سلب می کند.

معنای دیگر ولایت تشریعی این است که خداوند در موارد معدودی، درخواست پیامبر را بپذیرد و آن را امضاء نماید. ...

زعامت سیاسی و اجتماعی

دومین معنای ولایت تشریعی این است که پیامبر اسلام از طریق خداوند، زعیم سیاسی و رهبر اجتماعی مسلمانان می باشد و آیات متعددی بر زعامت وسیع و گسترده پیامبر گرامی، گواهی می دهند

از شاخه های این زعامت گسترده، قضاوت و داوری جامعه اسلامی بود که پیامبر گرامی (ص) در دوران زندگی خود، دادگستری اسلام را چه به وسیله خویش و چه با تعیین دادرسانی در خارج، اداره می کرد و قرآن به مسلمانان دستور می دهد که داوری های پیامبر را در امور حقوقی و مخاصمات، بی چون و چرا بپذیرند...

حدیثی از اهل سنت درباره خلافت

عرباض پسر ساریه گوید که پیغمبر خدا ما را موعظه فرمود. آن موعظه چنان دل های ما را تکان داد و چشمان ما را به گریه درآورد که عرض کردیم : ای رسول خدا! مثل اینکه این موعظه کسی است که ما را ترک گوید. پس ما را توصیه و دستور فرمایید. فرمودند : شما را توصیه می کنم به تقوا و اطاعت از اولی الامر، اگر چه غلامی فرمانروا باشد. به درستی که هرکس از شما عمر دراز کند، زود باشد که اختلاف زیادی مشاهده خواهد کرد. پس ملازم و پیرو روش من و روش خلفای راشد بر حق باشید. آن روش را با دندان های آسیای بزرگ بگیرید و از کارهای تازه پیدا شده دوری کنید چون بدعت گمراهی است. ...

فقها در خصوص حکومت غیر معصوم سه گونه اظهار نظر کرده و در واقع به سه دسته تقسیم می شوند:

دسته اول گروهی هستند که اصولا با تشکیل حکومت و اجرای اموری که مربوط به دستگاه دولتی است در زمان غیبت موافق نیستند و همه این کارها را محول به حضور امام معصوم می کنند، چنان که معتقدند اموال و حقوقی هم که از آن امام می باشد باید به طور امانی نگاهداری یا دفن گردد تا آن حضرت بیاید و خود تصرف نماید.

آیات ولایت در تفاسیر شیعه و سنی

آیه اکمال دین و اتمام نعمت، آیه ولایت و آیه تبلیغ

ولایت در نهج البلاغه

ولایت از معدود کلماتی است که در قرآن، همچنین در احادیث، در معانی مختلفی به کار رفته است و به همین جهت، در تفسیر آیات و روایات مربوط به آن میان علمای شیعه و سنی، اختلاف نظر هست.

با توجه به موارد استعمال قرآنی، ارائه یک تعریف روشن و مشخص از ولایت، کاری دشوار است و خواننده محترم می بایست خود از خلال بحث های مطرح شده، آنچه را صحیح تشخیص می دهد برگزیند. در میان آیات قرآن، سه آیه شریفه سوره مائده، (3، 55، 67) در ارتباط با ولایت مورد بحث مفسران شیعه و سنی می باشد...