پایان نامه رابطه هوش هیجانی و سبکهای مقابله با استرس و جنسیت

هدف از این پایان نامه بررسی رابطه هوش هیجانی و سبکهای مقابله با استرس و تأثیر جنسیت بر روی آن در دانشجویان مقطع کارشناسی رشته روانشناسی است. برای این منظور 60 نفر از دانشجویان دختر و پسر رشته روانشناسی به صورت تصادفی انتخاب شده و با اجرای آزمونهای مورد نیاز در این زمینه به بررسی رابطه دو متغیر و تأثیر جنسیت بر این رابطه پرداخته شد.

هوش هیجانی

هوش هیجانی مفهوم جدیدی در روانشناسی نیست و می توان می توان ردپای آن را در کارهای انجام شده در بیش از 60 سال قبل یافت.

ای. ال ثورندایک که در سالهای 1920تا 1930 به خاطر ترویج مفهوم بهره هوشی معروف است هوشیاری اجتماعی به عنوان یکی از ابعاد هوش هیجانی را یکی از جنبه های بهره هوشی افراد می داند. ثورندایک هوش را به سه دسته تقسیم می کند:

الف) هوش اجتماعی (توانایی درک اشخاص و ایجاد رابطه با آنها).

ب) هوش عینی (توانایی درک اشیاء و کار کردن با آنها).

ج) هوش انتزاعی (توانایی در نشانه های کلامی و ریاضی و کار کردن با آنها).

وکسلر در سال 1940 به عناصر غیر عقلانی به خوبی عناصر عقلانی اشاره داشت که منظور او جنبه های عاطفی شخص و عوامل اجتماعی بود. وکسلر در صفحه 103 گزارش خود درباره هوش می نویسد: کوشیده ام نشان دهم که علاوه بر عوامل هوش، عوامل غیر هوشی ویژه ای نیز وجود دارد که می تواند رفتار هوشمندانه را مشخص کند. لیپر نیز معتقد است که تفکر هیجانی بخشی از تفکر منطقی است و این نوع تفکر یا در معنای کلی تر هوش کمک می کند. در سال 1968 کتل و بوچر سعی کردند تا هم پیشرفت تحصیلی در مدرسه را و هم خلاقیت را از طریق توانایی، شخصیت و انگیزه افراد پیش بینی کنند تا اهمیت شخصیت را حتی در پیشرفت دانشگاهی نیز نشان می دهند.

سبکهای مقابله با استرس

استرس

اصطلاح استرس یا فشار روانی از کلمه لاتین Stringer به معنای در آغوش گرفتن، فشردن، فشرده شدن گرفته شده است. رفتارهایی که با احساسات متضاد همراه اند. به عنوان مثال می توان کسی را در آغوش گرفت و در عین حال وی را دچار اختناق کرد و نهایتاً منجر به اضطراب و درماندگی او گردید.

تعریف انجمنی پزشکی آمریکا از فشار روانی عبارتست از هر نوع مداخله که مزاحم سلامت روانی و جسمانی فرد باشد. از طرف دیگر برخی از پژوهشگران فشار روانی را به عنوان یک محرک در نظر می گیرند که از خارج بر خرد تحمیل می شود.

توماس هلمز فشار روانی را واقعه محرکی که لازم است خرد با آن سازگار شود تعریف کرد. بنابراین از این دیدگاه فشار روانی موقعیتی است که خواسته های غیر معمول داشته و نیازمند الگو در زندگی جاری فرد باشد مانند امتحان، بلای طبیعی، طلاق و. ..

در دیدگاه دیگری فشار روانی به منزله یک پاسخ فیزیولوژیک در نظر گرفته می شود که این الگو مبتنی بر سندرم تطابق عمومی سلیه می باشد سلیه فشار روانی را چنین تعریف می کند: یک پاسخ غیر اختصاصی است که بدن در مقابل درخواستهایی که با آن مواجه می شود از خود نشان می دهد. طبق نظر سلیه هرگاه شخص برای مدت نسبتاً طولانی انگیختگی فیزیولوژیکی مثل ضربان قلب، افزایش تنش عضلانی و.. را تجربه کند بدن وی دچار فشار روانی می شود.

دیدگاه سوم فشار روانی را نه به عنوان یا محرک و نه به عنوان پاسخ فیزیولوژیک در نظر می گیرد بلکه از این دیدگاه فشار روانی به شبکه وسیعی از عواملی چون محرک، پاسخ، ویژگیهای فردی، ارزیابیها و سبکهای سازشی گفته می شود که با یکدیگرند تعامل دارند. ..

رویکرد شناختی در مقابله با استرس

بر اساس این رویکرد انسان به ندرت تسلیم استرس می شود بلکه سعی می کند با آن مقابله کند رفتار مقابله به معنای کوشش برای کنترل تقاضاهایی است که بیش از توانایی و کنترل فرد هستند بر اساس این دیدگاه بعضی از رفتارهای مقابله ای بعد از ارزیابی فشار رخ می دهد. در واقع ارزیابی شناختی، نقش مهمی در انتخاب نوع مقابله دارد. بر اساس این رویکرد شناختی مقابله با عوامل استرس زا در چند مرحله به وقوع می پیوندد. اولین مرحله در فشارهای مقابله ای ارزیابی کردن موقعیتی است که در ارائه دهنده یا پیش بینی کننده یک استرس است. لازاروس (1983) این فعالیت را ارزیابی شناختی نامیده است، در حقیقت ما برای ارزیابی شناختی، یک سری فعالیتهایی را انجام می دهیم.