مبانی نظری و پیشینه پژوهش حاشیه نشینی

معرفی مبانی نظری و پیشینه پژوهشی فصل دوم پایان نامه درباره حاشیه نشینی

بخشهایی از متن مبانی نظری

تعریف حاشیه نشینی

با توجه به اشکال مختلف حاشیه نشینی و تنوع عوامل تشکیل دهنده آن تعارف مختلفی ارائه شده است. از نظر منصوریان و آیت اللهی حاشیه نشینان کسانی هستند که در سکونت گاه های غیر متعارف با ساکنین بافت اصلی شهر زندگی می کنند گروه های مزبور بیشتر بر اثر نیروی دافعه ی خاستگاه - چون فقر و بیکاری و کمتر عوامل جاذب شهری از زادگاه خود - روستا، ایل یا شهر رانده شده و به شهرها روی آورده اند از آنجا که اکثریت این گروها بی سواد بوده و مهارت لازم را جهت جذب در بازار کاری شهر ندارند. عامل پس ران شهری را از شهر رانده و به حاشیه کشانده شده اند زاهد زاهدانی حاشیه نشینی را چنین تعریف کرد. منظور از حاشیه نشینان کسانی هستند که در محدوده اقتصادی شهر زندگی می کنند. جذب نظام اقتصادی و اجتماعی شهر نشده اند در جایی دیگر حاشیه نشینی چنین تعریف شده است حاشیه نشینی به نوعی زندگی اطلاق می شود که نسبت به شیوه ی رایج زندگی یعنی شهری، روستایی و ایلاتی متفاوت بوده و با ویژگی هایی اجتماعی و اقتصادی مخصوص به خود بافت فیزیکی معینی را به وجود آورده است چارلز آبرات کارشناس معروف مسکن از مفهوم زاغه ها و مناطق حاشیه نشین تعبیری به این شرح ارائه می دهد ساختمان یا بخشی از شهر که در آن ویرانی، نارسایی عرضه خدمات درمانی، تراکم زیاد جمعیت در واحدهای مسکونی فقدان آسایش لازم و خطرات ناشی از عوامل طبیعی دیده می شود که می تواند به عنوان زاغه ها و یا مناطق حاشیه نشین معرفی می گردد. ...

آنچه از تعاریف گوناگون بر می آید آن است که حاشیه نشینی در کشورهای در حال توسعه، غالباً از مهاجرین تشکیل می شود که بنا به علل مختلف، شهرهای بزرگ را هدف قرار داده اند، ولی به دلیل پایین بودن سطح مهارت های فنی و فقدان سرمایه ی کافی، قدرت ورود به متن اصلی شهر را نداشته و ناگزیر به پذیرش زندگی حاشیه ای شده اند. مکان گزینی این قبیل اجتماعات، اغلب، در زمین های نامرغوب و یا اراضی حاشیه ی شهرها و به صورت غیرقانونی صورت گرفته است. فقر اقتصادی، پایین بودن سطح سواد و بالا بودن میزان جرائم و کمبود خدمات زیربنایی و مساکن بی دوام و خلق الساعه، از خصوصیات مشترک مناطق حاشیه نشین به شمار می رود. به عبارت ساده تر می توان گفت: مناطق حاشیه نشین، محدوده های خاصی از شهرها هستند که به لحاظ شرایط اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی، تفاوت آشکاری با سایر مناطق شهری دارند.

پیشینه تحقیقات خارجی انجام شده

آرمنگل و همکاران روابط متقابل ساختار اجتماعی و تبادل اطلاعات را در زمینه اشتغال و بزهکاری مورد تجزیه و تحلیل قرار داده اند. این پژوهش یک مدل پویا را که در آن افراد به دو گروه مشخص تعلق داشتند، مورد بررسی قرار می دهد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که اگر شغل افراد نامناسب و ارتکاب جرم سودآورتر از آن باشد، باید زمانهای بیکاری افراد کم باشد و برای مدت طولانی بیکار نمانند، زیرا آنها برای ارتکاب جرم آسیب پذیر می باشند. همچنین سیاستی که تنها بر اساس تنبیه و بازداشت استوار است، در کاهش جرم و بزهکاری کافی نخواهد بود و بایستی با سیاستهای مرتبط با کنش های اجتماعی هماهنگ باشد. تاوانچی و همکاران پژوهشی پیرامون سوء استفاده از کودکان مهاجر و خطرات آن برای سلامت روانی آنها در منطقه حاشیه نشین پاتومتانی بانکوک تایلند انجام داده اند، که هدف آنها اندازه گیری درجه شیوع اختلالات رواین عمومی، استفاده جسمی، استفاده و نوشیدن مشروبات الکلی و سوء استفاده از کودکان در خانواده است. ارزیابی یافته های پژوهش نشان می دهد که بیشتر بچه های مورد بررسی، مورد سوء استفاده قرار می گیرند. سابقه سوء استفاده زیاد بوده و همبستگی مستقلی با اختلالات روانی عمومی و استفاده جسمی داشته است. 43 درصد کودکان مهاجرین مناطق روستایی، بیشتر مستقل، بالای 15 سال سن و در جستجوی کار به بانکوک مهاجرت کرده بودند. از دیگر نتایج تحقیق همبستگی مستقل مهاجرت تنها در بین مردان با مسائل روانی است...

فهرست مطالب مبانی نظری

حاشیه نشینی

دیدگاه های حاشیه نشینی

دیدگاه لیبرالیستی

دیدگاه ساختارگرایان

دیدگاه نو سازی

الف-اسکان غیر رسمی ایران

ب- انواع سکونت گاه های غیر رسمی در ایران:

ج-علل پیدایش اسکان غیر رسمی

چ-راهکارهای پدید آمده در اثر ایجاد سکونت گاههای غیر رسمی

تعریف حاشیه نشینی

علل پیدایش حاشیه نشینی در ایران

پیامدهای زیستی حاشیه نشینی در ایران

حاشیه نشینی شهری قبل از انقلاب

حاشیه نشینی بعد از انقلاب

ویژگیهای حاشیه نشینان

نمونه هایی از اوصاف عمومی زندگی حاشیه نشینی

رشد حاشیه نشینی

پیامدهای حاشیه نشینی

1- حاشیه نشینی و امنیت

2-سیمای نامطلوب شهر

3 -پایین بودن سطح بهداشت عمومی و سلامتی

4- فقدان شغل رسمی و درآمد کافی

5- وجود خرده فرهنگ های خاص مناطق کوچک

6- تراکم جمعیت

7- فقدان یا کم بودن امکانات آموزشی و رفاهی و پایین بودن سطح سواد و تحصیلات

8- اعتیاد

9- منبع و مرکز انحرافات و کجروی های اجتماعی

10- آشوب های اجتماعی

11- پیامدهای اجتماعی

12 -پیامدهای فرهنگی

13- مسکن غیرقابل اطمینان در قبال حوادث طبیعی

14- پیامدهای روانشناختی

15- پیامدها برای مدیریت شهری

پیشینه تحقیق

تحقیقات داخلی انجام شده

تحقیقات خارجی انجام شده

مبانی نظری تحقیق

نظریات پژوهش

انواع حاشیه نشینی

منابع فارسی

منابع غیر فارسی