تحقیق شادی و آثار آن

معرفی مقاله تحقیقاتی بررسی شادی و آثار آن با تاکید بر دیدگاه اسلام

خشهایی از متن تحقیق

گاهی جسم و روح، هر دو خسته اند. این جاست که پای استراحت روح به میان می آید. هنگامه خستگی روح و روان، باید سراغ حکمتهای شادی آور رفت؛ همان گونه که امام علی، علیه السلام فرمود:

ان هذه القلوب تمل کما تمل الا بدان فابتغوا لها طرائف الحکمه

روانشناسان و جامعه شناسان بر این باورند که رفتار آرام و باوقار، چهره متبسم و شاد و گفتار زیبا و دلنشین باعث نهایت شادی در زندگی خواهد شد، همانگونه که چهره عبوس و غمزده، خشم و غضب و عصبانیت، خودخوری و آشفتگی روحی موجب کوتاهی عمر، فرسودگی روحی و تباهی شخصیت شده، طعم گوارای زندگی را تلخ و رهاوردهای آن را غمبار می سازد. خوشرویی فواید و برکات زیادی دارد. در این جا به چند نمونه از آنها اشاره میشود.

شادی، سبب انبساط روح است.

شادی، انواع مختلفی دارد. برخی با شادی دیگران شادند و برخی با غم دیگران. برخی با همه شادند مرزی ندارند، حلال و حرام نمی شناسند، شادی را هر چه باشد می پسندند، شادی با هر که و هر چه برایشان گوارا است؛ می گویند شادی، شادی است، خوراک روح است، انبساط روح است، اساس زندگی است، هر چه باشد. اینان به عمق شادی راه پیدا نکرده اند، گمان می کنند روح خویش را انبساط داده اند. زندگی زیباست؛ اما زندگی. برخی مرده اند و لذت می برند. آنان که با تمسخر و اذیت و آزار دیگران شادند، روح شادی را نیافته اند؛ تنها علامت لبخند بر لب دارند؛ مرده ای خنده بر لب اند.

نگاه نخست به شادی در اسلام

در نگاه نخست به شادی در اسلام با دو رویکرد کاملاً متفاوت با هم روبرو می شویم؛ از یک سو شادی نکوهیده و از سوی دیگر مدح شده است. اکنون هر دو دسته آیات و روایات را در نکوهش و مدح شادی می آوریم، سپس به جمع بندی آنها می پردازیم.

الف : شادی های نکوهیده

خداوند در قرآن کریم می فرماید:

هیچ مصیبتی، نه در زمین و نه در جانهایتان، نرسد مگر آن که پیش از آن که آن را پدید آوریم در لوح محفوظ است. این برخدا آسان است، تا بر آن چه از دست شما رفته، اندوهگین نشوید و به آن چه به شما داده، شادمانی نکنید و خدا هیچ خودپسند فخرفروشی را دوست ندارد.

آخر آیه والله لا حیب کل مختار فخور نشانگر آن است که اسلام با شادی برخاسته از خودپسندی و فخرفروشی مخالف است، نه همه شادیها.

در برخی از روایات نیز از عوامل شادی آفرین مانند شوخی، نهی شده است. در شماری از روایات، خنده و شوخی، سبب بی محبتی، هلاکت، نابودی ارزش انسان، نابودی قلب، عدم دست یافتن به ایمان صریح، کینه، نابودی عقل، زبونی، دشمنی، از بین رفتن نور ایمان، کمرنگ شدن جوانمردی و مردانگی، از بین رفتن هیبت مرد و جسارت دیگران برای توهین و نشانه نادانی و کم خردی دانسته شده است.

در روایت آمده است: حضرت محمد (ص) به امام علی علیه السلام فرمود:

یا علی! لا تمزح فیذهب بهاؤک

علی، شوخی نکن تا سبب شود ارزش تو از بین برود.

آخر روایت فیذهب بهاوک نشانگر آن است که اسلام با شوخی های از بین برنده ارزش افراد مخالف است، نه همه شوخی ها.

ب : شادی های ستایش شده

خداوند در قرآن می فرماید: و انه اضحک و ابکی

اوست که می خنداند و می گریاند

فهرست مطالب تحقیق

پیش گفتار

نگاه نخست به شادی در اسلام

الف : شادی های نکوهیده

ب : شادی های ستایش شده

شادمانی از دیدگاه دانشمندان

پاداش شادی آفرینان

هنگامه های شادی

شادی در سیره پیامبر و امامان معصوم علیه السلام

مهمترین عوامل شادی

شادی های ناروا

آثار شادی های ناروا

موانع شادی

منابع و مآخذ