پایان نامه تلقیح مصنوعی و اجاره رحم

معرفی پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی عنوان : تلقیح مصنوعی و اجاره رحم

بخشهایی از متن پایان نامه

مقدمه

بشر همواره سعی داشته است با اتکا به قدرت تفکر و خلاقیت خود و در نتیجه به کارگیری تکنولوژی نوین و روش های علمی مدرن در بهره برداری از طبیعت زندگی را برای خود مطبوع و لذت بخش ساخته و گره هایی را که سابقاً عاجز از گشودنش بوده، باز نماید. لیکن در برخی از موارد مشکلات جدیدی را به وجود آورده که از عرصه سلامت و بهداشت و محیط زیست پا را فراتر گذارده به حیطه باورهای مذهبی، ارزش های اخلاقی و روابط حقوقی میان انسان ها گام نهاده است.

پر واضح است که پیشرفت تکنولوژی و خلق روش های مدرن، قوانین و مقررات ویژه ای را طلب می کند تا از ایجاد هرج و مرج در جوامع جلوگیری نماید. یکی از نمودهای پیشرفت در زمینه پزشکی، تلقیح مصنوعی است. میل، علاقه و نیاز غریزی و روحی انسان ها در برخورداری از موجودی به نام فرزند که موجب طراوت و شادابی در زندگی می شود را می توان به عنوان اصلی ترین انگیزه در نیل به جدیدترین و پیشرفته ترین شیوه های تلقیح مصنوعی به حساب آورد...

مسأله تلقیح مصنوعی انسان که موضوع بررسی و تحقیق ما در این پایان نامه قرار گرفته است، یکی از پدیده های نوینی است که با شکوفایی دانش پزشکی پا به عرصه هستی نهاده و به تبع منشأ ایجاد مسائل مختلف حقوقی شده است و به دلیل آنکه این موضوع یکی از موضوعات نوین می باشد، متأسفانه در حقوق مدون و قوانین موضوعه ایران سخنی محکم و قابل دفاع از آن به میان نیامده است. از این رو برای تحقیق و مطالعه در اطراف جنبه های حقوقی این مسأله ناگزیر باید از اصول کلی و ضوابط عامه استمداد جست

محقق در این تحقیق با انطباق نوشته های فقهی و حقوقی سعی بر آن دارد که آخرین دستاوردهای بشری را برای حل این معضل و ایجاد زمینه مناسب جهت باروری و تولید مثل زوج های نابارور در خدمت اندیشه وران و علاقمندان علوم حقوقی و فقهی قرار دهد.

تعریف تلقیح مصنوعی

تلقیح مصنوعی اصطلاحاً عبارت است از داخل کردن نطفه مرد در رحم زن به وسیله آلات پزشکی یا هر وسیله دیگری غیر از مقاربت و نزدیکی.

لقاح، در لغت آبستن شدن و تلقیح نیز به معنی آبستن کردن است. همانطور که ملاحظه می شود معنی اصطلاحی تلقیح از معنی لغوی آن چندان دور نگردیده است؛ بدین معنا که لقاح مصنوعی عبارتست از آبستن شدن زن با تزریق اسپرماتوزوئید مرد به رحم زن به کمک وسایل پزشکی و آلات مصنوعی بدون انجام عمل مقاربت و نزدیکی.

سیر قانونی تلقیح مصنوعی

مداخله شخص ثالث در تولید مثل مصنوعی انسان که در سایه پیشرفتهای عظیم علمی و با بهره گیری از اسپرم، تخمک یا جنین اهدایی و استفاده از مادر جانشین امکانپذیر گردیده، باعث بروز مباحث جدیدی در حقوق خصوصی به ویژه حقوق خانواده شده است. این روشها موسوم به وضعیت تلقیح مصنوعی با اسپرم بیگانه، حالت مادر جانشین و حالت اهداء تخمک یا جنین می باشند.

موضوع اصلی این پایان نامه اجاره رحم در حالتهای مختلف آن شامل مادر واسطه یا عاریه، اهداء تخمک یا جنین می باشد که همگی زیر مجموعه حالت عام تلقیح مصنوعی واقع می گردند که به دلیل تردید و عدم وضوح مسائل حقوق و معلق بودن مسائل حقوقی در آزمایشگاه ها و لابراتورهای سراسر جهان مخصوصاً در ایران ناچاریم ابتدا تاریخچه ای مختصر از قانونگذاری و سپس مباحث اصلی را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دهیم. وضع حقوقی ناشی از حالات مختلف تلقیح مصنوعی و بخصوص مادر جانشین و اهدای تخمک جنین، حقوق و تکالیف طرفین وضعیت حقوقی طفل به دنیا آمده یا حتی درون شکم مادر، اینها همه مباحثی است که دانش حقوق ناگزیر باید پاسخگو باشد.

آنچه مسلم است بهره برداری از این روش ها ولو اینکه در پاره ای موارد ممکن است منجر به طرح مسائل حاد در قلمرو فقه و حقوق گردد، چنان عواقبی را در پی خواهد داشت که توافق و اجماع علمای رشته های مزبور دور از انتظار است. لذا بشر در کنار پیشرفت علم پزشکی و ارایه روشهای مذکور، ضرورت وضع قانون برای رسیدن به یک نظر و ملاک عمل واحد را نیز احساس نمود. لیکن در برخی از کشورها هنوز این امر به عنوان یک زنگ خطر برای قانونگذار به صدا در نیامده است و خیل رو به افزایش جمعیت ناشی از این دستاورد بشری را سرگردان و بلاتکلیف به حال خود وانهاده است.

اقسام انتقال جنین

اقسام انتقال جنین که در ادامه ی تحقیق بصورت مفصل مورد بحث قرار می گیرند عبارتند از:

قسم اول اهدای جنین زن و شوهر به زن اجنبی که فاقد تخمک است

قسم دوم اهدای جنین از طرف مرد و زن اجنبی به زن عقیم و نازا

قسم سوم رحم اجاره ای

قسم چهارم که در این قسم نیز صاحبان جنین زن و شوهرند و جنین را به زن دوم صاحب اسپرم (هووی صاحب تخمک) هدیه می کنند.

قسم پنجم اهدای تخمک

قسم هفتم استفاده از تخمک خود و اسپرم دیگران و در رحم ثالثی

مسائل حقوقی انتقال جنین

در صورتی که هر کدام از اقسام هفت گانه مذکور انجام شد. علم حقوق مکلف به تعیین تکلیف طفل حاصل و رابطه اش با هر گدام از مرد و زن به وجود آورنده نطفه و متقابلاً رابطه و تکلیف صاحبان اسپرم و تخمک با طفل است.

قوانین موضوعه در این باره در کشور ما رشد قابل توجهی نکرده اند. هر چند مورد بحث حقوقدانان در دهه گذشته بوده ولی تا کنونکه زمان کمی از ابلاغ قانون اهداء جنین مصوب سال 1382 می گذرد اشکالات، ایرادات قانونی آن بر طرف نشده، امیدواریم اساتید محترم حقوق نسبت به رفع این ایرادات گامهای محکمتری بردارند. با این امید به کنکاش در این باره در قوانین موضوعه فعلی می پردازیم:

بطور خلاصه تکلیف طفل در اقسام هفتگانه فوق الذکر به قرار ذیل می باشد:

قسم اول : نطفه حاصل از اسپرم شوهر و تخمک همسرش به یک زن نازا اهداء می شود حالا یا زن نازا شوهر دارد یا ندارد. در حالت اول طفل حاصل هیچ گونه رابطه ای با شوهر زن نازا ندارد ولی با خود زن نازا در صورتی که بعد از تولد شرایط رضاع ایجاد شود بعنوان مادر رضاعی می تواند از شرایط فرزند رضاعی بودن بهره ببرد. و اگر زن شوهر نداشته باشد، در صورتی که بپذیریم، مادر شدن بدون نکاح از نظر فقهی و حقوقی جایز است، در این صورت شرایط مانند قبل است در صورتی که بعد از تولد طفل شرایط رضاع حاصل شود. زن مذکور مادر رضاعی محسوب می شود. همه اینها که گفتیم در صورتی است که ما صاحب تخمک را مادر واقعی طفل بدانیم نه صاحب رحم را و گرنه در حالتی که صاحب رحم را مادر طفل بدانیم نیازی به ایجاد شرایط رضاع برای مادر شدن نیست. البته رأی ما قول است. و نگارنده به دلایل عرفی چه عرف پزشکی و چه عرف اجتماعات و چه نص آیات و روایات وارده صاحب تخمک را مادر واقعی طفل می داند. و راه حل های مناسبی نیز برای حل مسایل ناشی از اهداء جنین نیز اندیشیده شده که انشاء الله آنان را در آینده بحث خواهیم کرد.

فهرست مطالب پایان نامه

مقدمه

بخش اول : کلیات

فصل اول: تعاریف

مبحث اول : تعریف تلقیح و انواع آن

گفتار اول: تعریف تلقیح مصنوعی

گفتار دوم : انواع تلقیح مصنوعی

فصل دوم: تاریخچه و سیر قانونی

مبحث اول : تاریخچه

مبحث دوم: سیر قانونی

فصل سوم: مسائل پزشکی لقاح طبیعی و تلقیح مصنوعی

مبحث اول : مسائل پزشکی لقاح طبیعی

مبحث دوم: مسائل پزشکی لقاح خارج رحمی (تلقیح مصنوعی)

مبحث سوم: تلقیح اسپرم

گفتار اول: تلقیح اسپرم به داخل رحم (IUI) با استفاده از اسپرم همسر

گفتار دوم: انتقال تزریق تخمک (GIFT)

گفتار سوم: انتقال تخمک بارور شده یا زایگوت (ZIFT)

گفتار چهارم : روش باروری آزمایشگاهی یا انتقال رویان (IVF-EI)

بخش دوم : تلقیح مصنوعی

فصل اول: مباحث فقهی تلقیح مصنوعی

فصل دوم : تلقیح مصنوعی و حقوق موضوعه

مبحث اول: تلقیح مصنوعی و حقوق جزا

مبحث دوم: وضعیت حقوقی اطفال ناشی از لقاح مصنوعی

گفتار اول: ماهیت نسب

گفتار دوم: راههای اثبات نسب مشروع یا مشروع کردن نسب

مبحث سوم: تلقیح مصنوعی و قانون مدنی

مبحث چهارم: حضانت طفل ناشی از تلقیح مصنوعی

فصل سوم : قاعده فراش در حقوق امامیه

مبحث اول: نسب طفل حاصل از لقاح مصنوعی به وسیله اسپرم شوهر

مبحث دوم: نسب طفل حاصل از لقاح مصنوعی به وسیله اسپرم مرد اجنبی

فصل چهارم: وضع حقوقی اطفال ناشی از تلقیح مصنوعی با اسپرم بیگانه

مبحث اول: رابطه طفل ناشی از لقاح مصنوعی با مادر طبیعی خود (زن ملقوحه)

مبحث دوم: رابطه طفل با صاحب نطفه

گفتار اول: ثبت تولد طفل

گفتار دوم: حق طفل برای دانستن نسب خود

گفتار سوم: حق طفل در اقامه دعوی مسئولیت مدنی

گفتار چهارم: مسئولیت مدنی پزشک در مقابل طفل

مبحث سوم: رابطه طفل با شوهر زن

بخش سوم: اهداء تخمک یا جنین و اجاره رحم (مادر جانشین)

فصل اول : اهداء تخمک یا جنین

مبحث اول : مسائل پزشکی اهداء تخمک یا جنین

مبحث دوم: مسائل فقهی انتقال تخمک یا جنین

مبحث سوم: مسائل حقوقی انتقال جنین

فصل دوم: اجاره رحم یا مادر جانشین

مبحث اول : مسائل پزشکی اجاره رحم یا مادر جانشین

مبحث دوم: مسائل فقهی اجاره رحم یا مادر جانشین

مبحث سوم: مسائل حقوقی اجاره رحم یا مادر جانشین

گفتاراول : وضعیت حقوقی طفل ناشی از رحم اجاره ای یا مادر جانشین

بند 1: رابطه طفل با زن اجاره ای

بند2: رابطه طفل و شوهر زن اجیر

بند3: رابطه حقوقی طفل با صاحبان جنین (اسپرم و تخمک)

گفتاردوم: وضعیت حقوقی مادر جانشین یا اجاره ای

بند1 : حالتی که صاحب تخمک، صاحب رحم اجاره ای نیز باشد

بند2 : حالتی که فقط رحم اجاره داده می شود

نتیجه و پیشنهاد

فهرست منابع

چکیده انگلیسی