پایان نامه بررسی دستگاه گوارش، تنفس، خون و مایعات بدن، دفع ادرار در 70 صفحه ورد قابل ویرایش

دستگاه گوارش

عمل گوارش: گوارش عملی است كه مواد غذایی را طوری تغییر می دهد كه برای سلول های بدن قابل استفاده باشد.

لوله گوارش: لوله ای است طویل كه از دهان شروع شده و به مخرج ختم می شود.

ساختمان لوله گوارش (از داخل به خارج) 3 لایه دارد.

1-   لایه مخاطی

2-   لایه عضلانی

شامل عضلات حلقوی صاف در داخل و طولی صاف در خارج است وظیفه آنها ایجاد حركات درلوله گوارشی و محفوظ كردن محتویات آن می باشد.

3- لایه پیوندی خارجی:

كه از بافت پیوندی است و لوله گوارش را به قسمتهای دیگر متصل می كند و روده بند (مزانتر) نام دارد.

                                                                   مكانیكی                           

اعمال عمومی دستگاه گوارش                    گوارش

                                                                   شیمیایی                 

                                                جذب: روده باریك

نقش دهان در دستگاه گوارش:

1-   تشخیص مزه و كیفیت غذا: به كمك پرزهای چشایی- زبان (بمقدار زیاد)- حلق- دهان

2-   گوارش غذا: كه عمدتا مكانیكی و توسط دندانها صورت می گیرد.

دندان ها در هر آرواره

1-   پیش : 4 عدد با تاج قطع كننده و یك ریشه مخروطی برای بریدن و پاره كردن

2-   نیش: 2 عدد با تاج مخروطی نوك تیز و یك ریشه مخروطی برای بریدن و پاره كردن

3-   آسیاهای كوچك: 4 عدد با 1 یا 2 ریشه و تاج پهن با 2 برجستگی برای خرد و له كردن غذا

4-   آسیاهای بزرگ: 6 عدد با ریشه 3 شاخه تاج پهن با 4 برجستگی مناسب برای ساییدن غذا

                   تاج: بیرون از لثه

 ساختمان دندانها

                                     ریشه:  درون لثه

خارجی ترین لایه دندان را مینا كه سخت ترین ماده بدن می باشد  پوشانده است[ %96 آهك، 4% پروتئین (اوسئین)]. زیر مینا عاج قرار دارد با سختی كم (72% آهك و 28% پروتئین) و در حفره وسط آن مغز شامل بافتهای زنده پیوندی، عصب و رگهای خونی راپر می كند و روكش ریشه دندان ساروج است.

نكته: دندانهای انسان مخلوطی از رژیم گوشتخواری و گیاهخواری است.

بزاق

بزاق دهان چسبنده و لزج است.                          

3 جفت غده بزاقی شامل:

1جفت زیر زبانی و 1 جفت تحت فكی و 1 جفت بناگوشی می باشد.

                             آب

لیزوزیم

پتیالین

موسین

تركیبات بزاق:

1-   آب 99%

2-   لیزوزیم

در گوارش نقش دارد و با تخریب دیواره سلولی میكروبها را می كشد.

3-   پتیالین

نوعی آمیلاز است كه نشاسته را به قندهای ساده تر تبدیل می كند.

4-   موسین

نوعی پروتئین كه در آب به ماده لزج و لغزنده موكوس تبدیل می شود و حركت غذا را در دهان حلق و مری تسهیل می كند.

حلق

حلق چهار راهی كه از جلو به دهان و و از بالا به بینی و از پایین به مری و نای راه دارد و لقمه غذا باید وارد یكی از آنها شود.

بلع

مركز آن  در بصل النخاع می باشد و به كمك عصب واگ (پنوموگاستریك) و همكاری ماهیچه های زبان كه راه دهان را می بندد و اپی گلوت كه نای را می بندد و زبان كوچك كه بینی را می بندد صورت می گیرد تا غذا وارد مری شود.

نكته: در مری گوارش صورت نمی گیرد و حركات كرمی شكل غذا را به سمت معده حركت می دهند.

نكته: انقباضات منظم و پشت سر هم عضلات حلقوی و طولی جدار مری به صورت موجی از حلق به طرف معده پیش می رود و این حركات را واكنش های خودكار عصبی تنظیم می كند.

معده

مكانیكی: توسط حركات معده 

       گوارش معده

شیمیایی: توسط شیر معده

تذكر: در محل اتصال معده به روده كوچك دریچه وجود دارد و غذا را كم كم به روده وارد می كند.

حركات معده

1-   حركات نوع اول كه بلافاصله بعد از خوردن غذا شروع شده و غذا را به شیره معده مخلوط می كند.

2-   حركات نوع دوم نیم ساعت بعد از خوردن غذا شروع می شود و باعث تحویل غذا به معده می شود.

غدد معده

در دیواره معده غده های ترشحی زیادی وجود دارند كه اسید، آنزیم و موسین ترشح می كنند.

و این غده ها از انواع لوله های ساده یا منشعب می باشند و سه نوع سلول دارد.

سلولهای غدد معدی

1-   سلول های اصلی گردن: ماده مخاطی موسین دار غلیظ برای حفاظت معده ترشح می كند.

2-   سلول های اصلی تنه: آنزیم ها را ترشح می كند.

3-   سلول های كناری: اسید كلریدریك ترشح می كند.

                   اسید كلریدریك

آنزیم پپسین

شیره معده    آنزیم لیپاز

آنزیم رنین

ترشحات مخاطی

        1- ضد عفونی كردن معده

1- اسید كلریدریك  2- فعال كردن پپسین

                            3-كمك به هضم مواد غذایی

2- آنزیم پپسین

پروتئین ها را به اجزای ساده تر تبدیل می كند. و مهمترین آنزیم معده است.

3- آنزیم لیپاز

مقدارش كم است و چربی های شیر را به اسید چرب و گلیسرول تبدیل می كند.

4- آنزیم رنین (مایه پنیر)

كازئین شیر را به حالت جامد در می آورد تا پپسین آنرا گوارش دهد.

نكته: رنین در پنیر سازی مصرف می شود.

نكته: PH اسید معده بزرگسالان برای عمل رنین مناسب نیست.

5- ترشحات مخاطی

ترشحات مخاطی نقش حفاظتی دارند و جدار معده را از اثر آنزیم و پپسین و اسیدكلریدریك حفاظت می كند.

كیموس معده

سوپ مخصوصی است كه پس از گوارش معدی بوجود می آید و به طور متناسب از دریچه پیلور تحویل روده می شود.

ترتیب خروج مواد از معده:

1-قند ها                 2- پروتئین ها          3- چربی ها

روده باریك

عمل گوارش در لوله باریك اتمام می پذیرد طول آن 6 متر و قطر آن 5/2 سانتی متر و 25 سانتی متر اول آن دوازده نام دارد. كبد و لوزالمعده با آن ارتباط دارند كه مهمترین محل گوارش می باشد جدار روده چین خوردگی ها و برجستگی هایی دارد كه پرز نام دارد و دیواره سلولهای لایه پوششی پرز در طرف روده چین خوردگیهای زیادی دارند كه میكروپرز نام دارد و سطح جذب را 600 برابر افزایش داده و به 200 متر مربع می رساند.

فعالیت های گوارشی روده باریك:

1-   گوارش غذا كامل می شود.

2-   مواد غذایی برای روده به خون و لنف جذب می شود.

3-   مقدار الكترولیت ها و املاحی كه دفع می شوند را كنترل می كند.

4-   هورمون هایی برای تنظیم ترشحات لوزالمعده و صفرا و معده ترشح می كند.

علل گوارش زیاد مواد در روده باریك:

تراوش یا تصفیه

در این عمل خون موجود در گلومرول تحت تأثیرفشار خون از منافذ بسیار ریز موجود در كپسول بومن عبوركرده، وارد نفرون می شود. جدار مویرگها در تماس مستقیم با جدار سلولهای كپسول بومن هستند در این دو جدار منافذی وجود دارد كه آب و املاح و كلیه مواد محلول درپلاسما به استثنای مولكولهای درشت پروتئین و جربی از آنها عبور می كنند. در این عمل هیچ گونه انتخابی صورت نگرفته و تراوش بر مبنای درشتی و ریزی مولكولها و تحت تاثیر فشار خون صورت می گیرد. این عمل نفرون تراوش یا تصفیه گفته می شود. مایع راه یافته به كپسول بومن را مایع صاف شده می نامند.

باز جذب

در مرحله تراوش موادی مانند آب، گلوكز، اسیدهای آمینه و بعضی یونها كه وجود آنها برای بدن لازم است از جریان خون خارج شده وارد مجاری نفرون ها می شوند. سلولهای جدار نفرونها این مواد را مجدداً به خون برگشت می دهند به این عمل باز جذب می گویند.

نكته مهم: در دیابت میزان قند خون به 2 تا 3 برابر حد معمول كه یك گرم در لیتر می باشد  افزایش می یابد و حدانتقال فعال در سلولهای نفرون تغییر نمی كند.

غلظت اوره در مایع تراوش یافته كپسول بومن دارای غلظتی برابر با غلظت اوره در پلاسما است. نفوذپذیری سلولهای جدار لوله نفرون نسبت به اوره بسیار كم بوده ولی در اثر باز جذب آن درصد اوره افزایش پیدا می كند، به طوری كه غلظت اوره در ادرار صد برابر غلظت این ماده در پلاسما است.