پایان نامه خسران و آثار آن در قرآن

در آیات متعددی از قرآن کریم به موضوع خسران و مطالب مربوط به آن پرداخته شده است. نگارنده در این تحقیق می کوشد تا با بررسی آیات مربوط به خسران در حد توان خود، تصویری جامع از این موضوع در دیدگاه قرآن ارائه کند. تلاش شده است در توضیح آیات از تفاسیر گوناگون استفاده شود و البته از این نکته غفلت نشده است که تحقیق صرفا به محلی برای نقل اختلافات تبدیل نشود. همچنین در مواردی از کتب اخلاقی استفاده شده است.

سوالهای تحقیق:

• سوالهای اصلی:
  1. آیا از منظر قرآن کریم رابطه ای میان اعمال افراد و خسران وجود دارد؟
  2. آیا از منظر قرآن کریم تفاوتی بین خسران و حبط اعمال وجود دارد؟
• سوالهای فرعی:
  1. ویژگی های خاسرین در قرآن چیست؟
  2. مصادیق خسران در قرآن چه مواردی است؟
  3. آیات قرآن چه عوامل را برای خسران نام می برد؟
  4. قرآن چه راهکارهایی برای پیشگیری از ابتلا به خسران ارائه می دهد؟
  5. آثار دنیوی خسران چیست؟
  6. آثار اخروی خسران چیست؟

تعریف خسران و ویژگیها و مصادیق آن

با نگاهی به سوره عصر در می یابیم که قرآن کریم عموم انسانها را در خسران و زیان اعلام می نماید مگر کسانی که ایمان و عمل صالح انجام دهند و یکدیگر را به حق و صبر سفارش کنند. دنیا بازاری است که انسان در آن سرمایه عمر را از دست می دهد تا سرمایه ای به دست بیاورد و حال گروهی هستند که نه تنها سرمایه ای به دست نمی آورند بلکه سرمایه ای را هم از دست می دهند و اینها هستند که گرفتار خسران و زیان هستند. همانطور که خداوند می فرماید:

پس گروهی از انسانها هستند که سرمایه های عظیم خود را به بهایی اندک می فروشند و ضلالت را به جای هدایت می خرند.

ما در این فصل بر آنیم که با شناخت معنای دقیق خسران در قرآن، با مصادیق آن و ویژگی های خسران در قرآن نیز آشنا شویم.

بررسی معنای لغوی واژه خسران

در معنای اصلی خسر نظرات مختلفی وجود دارد و برخی برای آن چندین وجه معنایی در نظر گرفته اند.

برخی معنای اصلی خسر را به معنای ضرر و زیان، ضد سود آورده اند.

برخی معنای اصلی خسر را کم شدن، کم کردن و نقصان دانسته اند.

برخی از منابع لغوی اصل ماده خسر را بر همین معنا گرفته اند و همین نظر را دارند.

در برخی از منابع خسران به معنای کم شدن سرمایه آمده است که گاه به انسان نسبت داده می شود و می گویند فلان کس زیان کرد و گاه به خود عمل نسبت داده می شود و می گویند تجارتش زیان کرد.

گاه واژه خسران درباره دستاوردهای زندگی یه به عبارتی دیگر درباره سرمایه های برونی مانند مال و مقام دنایی است و گاه درباره ی سرمایه های درونی یا نتایجی که از حالات نفسانی حاصل می شود مثل از دست دادن صحت و سلامتی و عقل و ایمان و ثواب.

مصادیق خسران

خداوند در قرآن افراد یا گروه هایی را به عنوان نمونه و الگو معرفی می کند تا کسانی که در آیات الهی دقت می کنند با این افراد که جزء زیانکاران در دنیا و آخرت هستند آشنا شوند و از سرگذشت آنها عبرت بگیرند و ویژگی های آنان را بر می شمارد تا از این صفات بر حذر باشیم.

ما در این بخش مصادیق خسران را نام می بریم و بعد به طور مختصر درباره ویژگی های آنها توضیح می دهیم. مصادیقی که در قرآن مطرح شده است، عبارتند از :

1-حزب و گروه شیطان

اسْتَحْوَذَ عَلَیْهِمُ الشَّیْطانُ فَأَنْساهُمْ ذِکْرَ اللَّهِ أُولئِکَ حِزْبُ الشَّیْطانِ أَلا إِنَّ حِزْبَ الشَّیْطانِ هُمُ الْخاسِرُونَ. (مجادله / 19)

شیطان بر آنان چیره شده و خدا را از یادشان برده است آنان حزب شیطانند. آگاه باش که حزب شیطان همان زیانکارانند.

اولین و برجسته ترین مصادیق خاسران در قرآن شیطان است و کسانی که از شیطان پیروی می کنند و در گروه و حزب شیطان قرار می گیرند نیز خاسر هستند. زیرا آنان کسانی هستند که شیطان را به عنوان سرپرست خود گرفته اند.