پایان نامه تعلیق مراقبتی در قانون مجازات اسلامی

چکیده

با تغییر نگرشی که در فلسفه مجازات در سال های اخیر ایجاد شده، اصلاح مجرم نسبت به تنبیه وی یا طرد او از جامعه در اولیت قرار گرفته است یکی از این روش ها که در جایگزینی تنبیه و طرد مجرم و البته اجتناب از اثرات سوء زندان پیش بینی شده است تعلیق اجرای مجازات خصوصاً تعلیق مراقبتی اجرای مجازات می باشد که بسیار با این فلسفه همخوانی دارد که می توان این امر را از مبانی تعلیق اجرای مجازات دانست. با اجرای دستورات مراقبتی مجرم می تواند فایده ای نیز به جامعه برساند تا جبران مافاتی نسبت به تخلفات وی نیز باشد. تعلیق اجرای مجازات در قانون مجازات اسلامی 1392 در مورد جرائم تعزیری درجه سه تا هشت با احراز شرایط مندرج درباره تعویق صدور حکم پذیرفته شده است. البته باید به این موضوع نیز اشاره کرد که قانون گذار شرایط صدور تعلیق مراقبتی را با شرایط تعلیق ساده اجرای مجازات یکی دانسته است. تعلیق اجرای مجازات نسبت به حقوق مدعی خصوصی بی تأثیر بوده و خسارات و دیه که ناشی از جرم تعلیق شده است می باید پرداخت گردد. مهمترین اثری که، از اجرای قرار تعلیق مجازات در صورت رعایت تمامی شرایط و دستوراتی که ضمن تعلیق مراقبتی صادر می گردد، ناشی می شود این خواهد بود که در صورتی که مجرم در این مدت مرتکب جرم عمدی موجب حد، قصاص، دیه یا تعزیر تا درجه هفت نگردد، محکومیت وی بی اثر می گردد. یکی از انتقادات اساسی که بر این موضوع در قانون مجازات اسلامی 1392 می باشد فقدان پشتوانه من جمله نهادی برای اعمال آن افرادی متخصص برای اجرا و کنترل آن و... برای این نوع قرار است که باعث عدم استقبال قضات به سوی این قرار شده است. در این پایان نامه به بررسی شرایط اعمال این قرار و فلسفه و مبانی آن در چهار فصل پرداخته شده است.

واژگان کلیدی: مجازات، حبس، تعلیق، مراقبتی، اصلاح

تعاریف مربوط به مفهوم تعلیق مراقبتی

تعلیق در لغت

در فرهنگ معین تعلیق در لغت این چنین تعریف شده است: تَ) [ع .] 1- (مص م .) آویزان کردن. 2- چیزی در زیر کتاب یا نوشته ای نوشتن. 3- (اِ.) نام یکی از خطوط اسلامی منشعب از نسخ با شیوه ایرانی. 4- (اِمص .) آویزان بودن، آویختگی. 5- انجام نشدن کاری یا بلاتکلیف ماندن امری بدون مشخص بودن زمان قطعی انجام یافتن آن.

در مفهوم فقهی آن، واژه تعلیق در اصطلاح علم فقه وابسته کردن به شرط و یا وصفی است که طرفین در عقد انشا می کنند برای مثال: فروشنده در عقد بیع، تملیک و تملک را به آمدن زید از سفر بداند، به طوری که اگر زید آمد، مشتری مالک مبیع شود و در غیر این صورت، مالک آن نگردد.

در مفهوم اصولی تعلیق در علم اصول فقه، واجب را دارای اقسامی از جمله معلق و منجز دانسته اند. اگر وجوب واجب به مکلف تعلق گیرد و به فعلیت برسد و تحقق آن بر امر غیر مقدوری وابسته نباشد بدان واجب منجز و اگر وجوب واجبی به مکلف تعلق گرفته است، معلق و منوط بر وقوع کار غیر مقدوری باشد بدان واجب معلق گویند، مانند حج که وجوبش از زمان استطاعت متوجه مکلف می شود.

از نظر اصطلاحی تعلیق در رشته های حقوقی معانی مختلفی دارد تعلیق در حقوق قراردادها به معنای تعلیق در انشا و منشأ آمده است و به این معنی است که اثر حاصل از عقد که در همان حال عقد موجود شده است به علت نحوه مذاکرات طرفین به طور ناقص موجود می شود و زوال آن نقص بسته به پیدایش عامل و یا عوامل جدید باشد که آن عامل یا عوامل را معلق علیه گویند که البته این تعریف مربوط به تعلیق در انشا عقد به دلیل اینکه از نظر حقوق دان ها امر باطلی است خودداری می شود.

در حقوق عمومی نیز تعلیق به معنای معلق کردن کارمند یا مستخدم از خدمت می باشد و در واقع منع اشتغال مستخدم رسمی دولت به خدمت قبل از صدور حکم دادگاه در موضوع مورد اتهام است.

آنچه در این تحقیق مورد نظر می باشد ارتباط بین دو امر است به نحوی که یکی منوط به دیگری است پس در حالت تعلیق امکان وقوع و عدم وقوع امر معلق وجود دارد در واقع بلاتکلیف نهادن یک کار است به طوری که نفیاً یا اثباتاً تصمیمی راجع به آن گرفته نشده باشد.

در حقوق کیفری نیز این لغت در این مفهوم به کاربرده شده است. تعلیق در صدور حکم محکومیت و تعلیق اجزای مجازات که ذیلاً به آن پرداخته می شود.

تعلیق اجرای مجازات

تعلیق مجازات یک وسیله اغماض و ارفاقی است که دادگاه با رعایت شرایطی به مجرم اعطا می کند اما در قانون مجازات اسلامی، تعریفی از تعلیق مجازات دیده نمی شود به طور کلی تعلیق مجازات عبارت از روش قانونی تعدیل مجازات است که به موجب آن دادگاه با رعایت شرایطی می تواند اجرای مجازاتی را که در دادنامه قید نموده است برای مدت معینی با هدف اصلاح و تربیت مجرم به تأخیر اندازه بنابراین تعلیق اجرای مجازات یکی از راه های قانونی اعطای فرصت به مجرم برای خودداری از ارتکاب جرم و آماده شدن برای بازگشت مجرم به زندگی عادی در جامعه است.