پایان نامه قهرمان پروری در رمان های سیمین دانشورن

پایان نامه قهرمان پروری در رمان های سیمین دانشور

چکیده: درحماسه­ها و اسطوره­ها، قهرمان به معنی کسی است که ویژگی­هایی نیک، همراه با اعمال پهلوانی دارد و در داستان، شخصیّت مرکزی است که می­تواند شخصی خوب یا بد باشد. دوران حماسه­سرایی سر آمده است و قهرمانان داستان­ها، مطلق و عاری از عیب نیستند. امّا کهن­الگوهای اسطوره­ای، که کهن­الگوی قهرمان یکی از آن­هاست، در داستان­های معاصر وجود دارند و سختی­هایی که قهرمان رمان از سر می­گذراند، پیشتر در ماجراجویی­های قهرمانان اسطوره­ای تجسّم یافته است. در پژوهش حاضر، رمان­های سیمین دانشور، یعنی سَووشون، جزیره­ی سرگردانی و ساربان سرگردان، با توجه به تلاش نویسنده برای قهرمان­پروری، مورد مطالعه قرار گرفتند. در این­جا منظور از قهرمان، شخصیّت مرکزی نیست، بلکه فردی است که ویژگی­هایش او را از مردم عادی جدا و به قهرمانان حماسه نزدیک می­کند. در سووشون، یک قهرمان به نام «یوسف» وجود دارد که یکّه­تاز عرصه­ی نبرد است. بسیاری از خصوصیّات قهرمانان حماسه را دارد و سرنوشتش داستان زندگی سیاوش، امام سوم شیعیان، یحیی تعمیددهنده و... را تداعی می­کند. وجود فلسفه­ی تکرار تاریخ در رمان، مرگ تراژیکی برای این قهرمان رقم می­زند. او می­میرد تا از خون ریخته­شده­ی او هزاران «یوسف» برویند. امّا در دو رمان دیگر، هر کسی بنا به موقعیّت خود می­تواند قهرمان باشد. قهرمانان این داستان که برخی از خصوصیّات قهرمانان حماسی را دارند، همگی در نوعی سرگردانی ایدئولوژیک به­سر می­برند. در خلال داستان نیز بعضی از چهره­های تاریخ ایران، در دوره­های مختلف تاریخی، به­عنوان قهرمان معرّفی می­شوند. با بررسی گفتار و رفتار قهرمانان رمان­های دانشور، مشخّص شد که این قهرمانان که همگی دارای نگاهی اصلاح­طلبانه هستند، همواره سایه­ای از شخصیّت­های واقعی، مخصوصاً جلال آ­ل­احمد را بر سر دارند.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                   صفحه

فصل اول(کلیات) ...................................................................................................................................... 1

1-1مقدمه .................................................................................................................................................. 2

1-2تعریف و تحدید موضوع ...................................................................................................................... 2

1-3بیان مسأله ............................................................................................................................................ 3

1-4فرضیات پژوهش .................................................................................................................................. 6

1-5ضرورت پژوهش ....................................................................................................................................... 6

1-6اهداف پژوهش ........................................................................................................................................... 7

1-7سؤالات پژوهش ......................................................................................................................................... 7

فصل دوم ...................................................................................................................................................8

2-1مبانی نظری .......................................................................................................................................... 8

2-1-1نیاز نویسنده به قهرمان ................................................................................................................................ 9

2-1-2اسطوره قهرمان ........................................................................................................................................... 10

2-1-3قهرمانان حماسی ....................................................................................................................................... 12

2-1-4حماسه و تراژدی ...................................................................................................................................... 13

2-1-5ویژگی­های حماسه .................................................................................................................................... 14

2-1-6اسطوره در رمان ........................................................................................................................................ 15

2-1-7حماسه و رمان .......................................................................................................................................... 16

2-1-8قهرمان در تاریخ ....................................................................................................................................... 18

2-1-9قهرمان مسأله­دار ........................................................................................................................................ 20

2-2تعاریف .................................................................................................................................................... 22

2-2-1قهرمان مرد، قهرمان زن .............................................................................................................................. 22

2-2-2ضدّقهرمان ................................................................................................................................................ 22

2-2-3شخصیّت .................................................................................................................................................. 23

2-2-4شخصیّت اصلی ......................................................................................................................................... 23

2-2-5قهرمان تراژدی .......................................................................................................................................... 23

2-2-6تراژدی............................................................................................................................................24

2-2-7حماسه ............................................................................................................................................. 24

2-2-8اسطوره .......................................................................................................................................................... 24

2-2-9کهن­الگو ......................................................................................................................................................... 25

2-2-10توتم ............................................................................................................................................................. 25

2-2-11پروتوتیپ ............................................................................................................................................... 25

2-2-12رمان ............................................................................................................................................................ 26

2-2-12-1رمان اجتماعی ......................................................................................................................................... 26

2-2-12-2رمان تاریخی............................................................................................................................................ 27

2-2-12-3رمان سیاسی ............................................................................................................................................ 27

2-2-13مدرنیسم ...................................................................................................................................................... 27

2-2-14پست­مدرنیسم .............................................................................................................................................. 27

2-2-15مارکسیسم ................................................................................................................................................... 28

2-2-16سوسیالیسم ................................................................................................................................................. 28

2-2-17کمونیسم ...................................................................................................................................................... 29

2-3پیشینه­ی پژوهش ................................................................................................................................................ 29

2-4روش اجرای طرح .............................................................................................................................................. 31

فصل سوم ................................................................................................................................................................. 32

3-1خلاصه­ی رمان سووشون .................................................................................................................................. 33

3-2فضای جنوب کشور در رمان سووشون ............................................................................................................ 33

3-3ویژگی­های حماسی سووشون .......................................................................................................................... 34

3-4ویژگی­های قهرمانی یوسف در سووشون .......................................................................................................... 35

3-5اوصاف حماسی دیگر رمان ................................................................................................................................ 39

3-6نقش پروتوتیپ­ها در سووشون .................................................................................................................... 40

3-7آمیختگی قهرمانان اساطیری، تاریخی و مذهبی در سووشون ............................................................................ 44

3-8خلاصه­ی رمان­های جزیره­ی سرگردانی و ساربان سرگردان ............................................................................. 46

3-9اوضاع جامعه در جزیره­ی سرگردانی و ساربان سرگردان و نیاز به وجود قهرمان ............................................. 47

3-10قهرمانان رمان .................................................................................................................................................. 51

3-10-1مراد ............................................................................................................................................................. 51

3-10-2مرتضی ............................................................................................................................................... 53

3-10-3سلیم ..................................................................................................................................................... 54

3-10-4هستی ..................................................................................................................................................... 55

3-10-5فرخنده ...................................................................................................................................................... 57

3-10-6محمّد مصدّق ........................................................................................................................................ 57

3-10-7خلیل ملکی ................................................................................................................................................. 60

3-10-8جلال آل­احمد .......................................................................................................................................... 64

3-10-9علی شریعتی ......................................................................................................................................... 67

3-10-10سیّد احمد­ فردید .................................................................................................................................... 68

3-10-11قائم­مقام فراهانی و امیرکبیر ................................................................................................................ 69

3-10-12بابک خرّمدین ..................................................................................................................................... 69

3-10-13حمید عنایت و محسن مقدّم .................................................................................................................. 70

3-10-14خسرو گلسرخی .............................................................................................................................. 71

3-10-15فیدل کاسترو و چه­گوارا ........................................................................................................................ 71

3-11ویژگی­های حماسی جزیره­ی سرگردانی و ساربان سرگردان ........................................................................ 72

3-12نسبی­گرایی نویسنده ................................................................................................................................... 73

فصل چهارم ............................................................................................................................................................. 75

4-1نتیجه­گیری ........................................................................................................................................................ 76

4-2پیشنهادها .......................................................................................................................................................... 77

4-3منابع و مآخذ ..................................................................................................................................................... 78

چکیده انگلیسی