مقاله تعلیق مجازات در حقوق جزا و رویه محاکم ایران

معرفی مقاله تحقیقاتی بررسی کاربردهای تعلیق مجازات در حقوق جزا و رویه محاکم ایران

چکیده:

امروزه، تعلیق اجرای مجازت، به عنوان یکی از مجازات های جایگزین یا مجازات های بینابینی، مطرح است. برای اجرای تعلیق مراقبتی، بسیاری از کشورها با ایجاد نهادهای اجتماعی، مناسب قدم های موثری را در راه اصلاح بزهکاران غیر خطرناک برداشته اند. در کشور ما نیز از اویل قرن حاضر ایده تعلیق مجازات در قوانین جزایی نمود پیدا کرد. لیکن متأسفانه علی رغم گذشت هشت تاریخ تصویب آن، هیچ نهاد متناسبی برای ساماندهی و نظارت بر امر تعلیق مجازات به وجود نیامده است. این کمبود در عمل دادگاه ها به صدور قرارهای ساده متمایل کرده و نوعاً در قضات اشتیاقی برای صدور تعلیق مراقبتی مشاهده نمی شود. به نظر می رسد که راه حل این مشکل، بومی سازی روش های رایج در سایر کشورها و تأسیس نهادهای لازم در این زمینه است.

واژگان کلیدی:

تعلیق مجازات، تعلیق ساده، تعلیق مراقبتی، تعلیق مراقبتی فشرده، مأمور نظارت بر تعلیق، نهاد اجرای تعلیق، رویه محاکم ایران.

نهاد حقوقی تعلیق مجازات در قانون جزای کشور ما نیز همانند بسیاری دیگر از کشورهای جهان وجود دارد. لیکن سوال این است که محاکم و و رویه های کشور ما (به مفهوم عام آن) از امکان مزبور چگونه بهره برداری می نماید؟ مقاله حاضر در صدد پاسخگویی اجمالی به این سوال در دو بخش می باشد. بخش اول به مطالب نظری و یادآوری مفهوم حقوقی تعلیق مجازات و ضوابط و شرایط و کیفیات اعمال آن اختصاص یافته است. بخش دوم نیز به ارزیابی عملکرئ رویه قضایی ایران در تعلیق مجازات خواهد پرداخت. نگارنده با استفاده از نمونه گیری به عمل آمده از آرای شعب مختلف دادگاه های عمومی برخی از شهرهای کشور تلاش خواهد داشت که دور نمایی از عملکرد رویه قضایی ایران را در این زمینه در اختیار خوانندگان محترم قرار داد. در بخش آخر نیز به تجزیه و تحلیل یافته ها و ارائه برخی از راهکارها برای بهره گیری بیشتر این نهاد حقوقی خواهیم داشت.

آشنایی با مفهوم حقوقی تعلیق مجازات

این بخش را در شش مبحث ارائه خواهیم نمود. فلسفه و تاریخچه تعلیق مجازات و انواع آن در حقوق جزای ایران و همچنین شرایط تعلیق و تعهدات محکوم علیه و وظایف دادگاه مباحث این بخش را تشکیل می دهند.

فلسفه تعلیق مجازات

اندیشمندان در طول تاریخ تجربه کرده اند که در برخی موارد معلق گذاشتن اجرای مجازات از اجرای فوری آن سودمندتر است. عمده دلایل این نتیجه گیری عبارتند از:

1- در بسیاری از موارد جرم ارتکابی آن چنان خطرناک نیست که از نظر تسکین افکار عمومی اجرای مجازات فوری ضرورت قطعی داشته باشد و منافع اجتماعی با تعلیق مجازات بیشتر تأمین می شود.

2- در برخی موارد با توجه به روحیات و حالات مرتکب جرم معلوم می شود که تهدید به اجرای مجازات بیش از خود مجازت در رفتار آتی مرتکب موثر می باشد.

3- امکان دارد که چنانچه مرتکب به محیط رم زای زندان فرستاده شود نه تنها تنبیه نشود بلکه رفتارهای مجرمانه دیگری را فراگرفته و ارزش های مجرمانه را درون افکنی کند.

4- تعلیق کیفر به نفع مرتکب جرم است هر چند با حکم محکومیت مجرم را متوجه خطری که در جامعه ایجاد کرده می کنند و او را به مجازات محکموم می نمایند ولی به بزهکار فرصت داده می شود تا در ترمیم و جبران آن بکوشد و در عین حال بداند که جامعه در صدد انتقام از او نیست و پیش از آنکه با اجرای مجازات تنبیهش کنند اصلاح او مورد نظر است. با این فرض مرتکب به واسطه انجام بزه دچار از هم پاشیدگی شغلی و اغتشاش در زندگی نخواهد شد و در اصلاح خود و بازگشت به جامعه خواهد کوشید.

5- جامعه در صورت تعلیق اجرای مجازات از نیروی کار این گروه از بزهکارن بی نصیب نخواهد شد.

6- از تراکم محکومین در زندان ها جلوگیری می شود.

فهرست مطالب مقاله

چکیده

مقدمه

آشنایی با مفهوم حقوقی تعلیق مجازات

فلسفه تعلیق مجازات

تاریخچه تعلیق مجازات در حقوق ایران

انواع تعلیق مجازات

شرایط تعلیق مجازت در حقوق جزای معاصر ایران

تعهدات محکوم علیه در تعلیق مراقبتی

وظایف دادگاه تعلیق کننده مجازات

رویه قضایی ایران و تعلیق مجازات

ارزیابی رویه قضایی در خصوص تصریح علل و موجبات تعلیق در دادنامه

ارزیابی رویه قضایی از حیث نوع تعلیق تعیین شده

ارزیابی رویه قضایی از حیث اثار تخطی متهم از شرایط تعلیق

ارزیابی عملکرد رویه قضایی از حیث مدت تعلیق

نتیجه گیری و پیشنهاد

منابع