پایان نامه معماری سازمانی سرویس گرا (SOEA)

هر مجموعه، سازمان و ارگان برای حفظ موجودیت و پیشبرد اهداف خود در فضای رقابتی امروز، نیازمند انطباق با شرایط موجود و بنابراین ناگزیر از ایجاد تغییرات مداوم در خود است. این تغییرات باعث می شود تا سازمان یا مجموعه به طور مداوم پیچیده تر شود. در اینجا است که نقش فناوری اﻃلاعات پررنگتر می شود زیرا بدون استفاده از آن هزینه و زمان بسیار زیادی مورد نیاز خواهد بود که ﺻرف آن غیر ممکن می نماید و در ﺻورت ممکن بودن نیز مشکلات بسیاری در راستای انجام کارها و دستیابی به اهداف سازمان ایجاد می کند.

رشد روز افزون تغییرات در سازمان ها از یک سو و نیاز مبرم به بهره گیری از فناوری اﻃلاعات و ارتباﻃات در آنها از سوی دیگر، ایجاب می کند که تا حد ممکن این دو - یعنی اعمال تغییرات در سازمان و تغییر متناسب با آنها در عملکرد و ساختارهای فناوری اﻃلاعات و زیرساختهای سخت افزاری، نرم افزاری و اﻃلاعاتی سازمان- با هم هماهنگ باشند. این امر به معنای آن است که بتوانیم در انتقال تغییرات از فرایندها، داده ها و سایر موارد سازمان به برنامه ها و سایر مقوﻻت مربوط به IT انعطاف ایجاد کنیم.

دو مورد از مهمترین رویکردهایی که این هدف را دنبال می کنند، رویکرد معماری سازمانی و معماری سرویسگرا است. در این تحقیق هدف از اعمال مفهوم سرویسگرایی و معماری سرویسگرا بر معماری سازمانی و مشکلات پیش رو در این راستا و راه حل پیشنهادی در جهت تسهیل نیل به هدف فوق مورد بررسی قرار می گیرد.

معماری سرویس گرا

مفهوم سرویس گرایی از مدتی پیش وجود داشته و در زمینه های متفاوت و برای مقاﺻد مختلفی مورد استفاده قرار گرفته است. اما آنچه در ﻃول حیات این مفهوم ﺛابت مانده است، آن است که این مفهوم، روشی مبتنی بر مفهوم تجزیه را ارائه می دهد.

بنابراین سرویسگرایی یک روش فنی محض نیست. برای مثال در ﺻفحات زرد، کسب و کارهای سرویسگرای بسیاری را می توان یافت. شرکتها هر یک به تنهایی سرویسگرا هستند زیرا هر یک سرویس مجزایی را فراهم می کنند که می تواند توسط مشتریان مختلفی مورد بهره برداری قرار گیرد. در مجموع این شرکتها با هم یک جامعه کاری تشکیل می دهند و بسیار منطقی است اگر انواع خدمات و سرویس توسط فقط یک شرکت دریافت نشود. بلکه با تجزیه جامعه کاری به بخشهای سرویس دهنده تخصصی منفرد، به محیطی دست یابیم که در آن سرویس دهنده ها توزیع شده باشند. حتی در یک مدل توزیع شده، ایجاد وابستگی های عمیق موجب ممانعت از ارائه پتانسیل موجود در کسب و کارهای منفرد خواهد شد. اگرچه مایلیم که سرویس دهنده ها با یکدیگر تعامل داشته و از سرویس یکدیگر بهره بگیرند، اما از سوی دیگر نیز مایلیم از مدلی که در آن، سرویس دهنده ها اتصاﻻت تنگاتنگی با هم دارند و این اتصاﻻت موجب وابستگیهای شدید و محدود کننده می شوند اجتناب کنیم.

اگر به کسب و کارها این قدرت را بدهیم که هر یک بتوانند سرویس های خود را کنترل و اداره کنند، به آنها این قدرت را داده ایم که نسبتا مستقل از یکدیگر رشد و تکامل یابند. اما با این وجود باید مراقب بود تا همگی آنها بتوانند بر اساس اﺻولی به یکدیگر متصل شوند (مثل استفاده از ارز یکسان در شرکت یا استفاده از یک زبان خاص بعنوان زبان اﺻلی شرکت و...). این هماهنگیها موجب استاندارد شدن جنبه های کلیدی هر کسب و کار می شود.

سرویسگرایی در ترکیب با معماری، معماری سرویس گرا را معرفی می کند که عبارتی است که مدلی را ارائه می دهد که در آن منطق کل سیستم به بخشهای منطقی مجزا و کوچکتر شکسته می شوند. این واحدهای کوچکتر جمعا بخش بزرگتری از منطق را ارئه می کنند و می توانند توزیع شده باشند. SOA مشوق واحدهای منفرد منطق است تا بتواند به مجموعه ای از اﺻول ﻃراحی دست یابد

مزایای اعمال سرویسگرایی در معماری سازمانی

همانطور که قبلا اشاره شد، انگیزه اﺻلی از ایجاد SOA نیاز به افزایش انعطاف پذیری و سرعت در قبال نیاز به تغییر در سازمان و به تبع آن تغییر در ساختار IT سازمان است. در سازمانی که بتواند به اهداف فوق برسد، فرایندها و سرویس ها کاملا انعطاف پذیر بوده و می توانند بر اساس نیاز متخصصان کسب و کار و بدون نیاز به پرسنل فنی به سرعت ایجاد، پیکر بندی و بازچینی شوند. این تصویر از سازمان چابک با نیازهای رو به رشد محیطهای متغیر کاری و با توجه به محدودیتهای زیرساختهای فنی و سازمانی وفق دارد.

با وجود آن که نیاز به تغییرات سریع و مداوم بسیار باﻻ است، اما ممکن است برای این تغییرات موانع فنی و سازمانی ایجاد شود زیرا ممکن است ایجاد زیرساختهای مورد نیاز بسیار زمان گیرتر از آن باشد که نیاز فعلی را مرتفع کند و یا به منابعی بیش از آنچه می توان فراهم نمود نیاز داشته و هزینه های سنگینی را بر سازمان تحمیل کند و بنا بر این برای رسیدن به هدف انعطاف و سرعت، ﻻزم است زیر ساختهای فنی و کاری را ﻃوری بسازیم که حداکثر انعطاف ممکن را تضمین کند. SOA با بهره گیری از یک معماری مناسب رسیدن به این هدف را ممکن کند.